بخش ۲_سوالات تستي و تشريحي

۱- با افزايش ارتفاع چگالي هوا .......... و تعداد ذره هاي موجود در آن ......... مي شوند .

الف) زياد- زياد ب)کم _ کم ج) کم _ زياد د) زياد _ کم

۲- تروپوسفر يا لايه اي از هوا که ما در آن زندگي مي کنيم در چه فاصله اي از سطح زمين قرار گرفته اند ؟

الف) بيشتر از 20 کيلومتر ب) کمتر از 10 ج) 10 تا 20 کيلومتر د) 10 تا 12 کيلومتر

۳- چرا گازها تراکم پذير هستند ؟

الف) چون گازها فشار ثابت دارند . ب) چون گاز حجم ثابت ندارد . ج) چون فاصله بين ذرات سازنده آن زياد است . د) چون گازها دماي ثابت ندارند .

۴- کداميک از فلزات زير را براي حفاظت در مقابل اکسيد شدن در زير نفت نگهداري مي کنند ؟

الف) Mg ب) Na ج) Fe د) Al

۵- کداميک از گازهاي زير ، گاز گلخانه اي به شمار مي آيد ؟

الف) H2o ب) Co2 ج) CH4 د) همه موارد

۶- در فشار سنج در سطح دريا ، ارتفاع ستون جيوه چقدر است ؟

الف) mm۷۶ ب) mm۷۶۰ ج) Cm۷۶ د) atm ۱

۷- طبق قانون بويل ، فشار يک نمونه ي گاز با .......... متناسب است .

الف) 1/ حجم ب) 1/ جرم ج) حجم د) جرم

۸- دماي مطلق يک جسم چيست ؟

الف) دما بر حسب C ب) دما بر حسب درجه کلوين ج) صفر مطلق د) 273-

۹- کداميک از گازهاي زير مولد اوزون تروپوسفري است ؟

الف) O2 ب) CO2 ج) SO2 د) NO2

۱۰- ميانگين انرژي جنبشي ذرات تشکيل دهنده ي يک گاز به چه عاملي بستگي دارد ؟

الف) حجم ب)فشار ج) دما د) هيچکدام

کليد سئوالات

سئوالات تشريحي

۱- اوزون تروپوسفري چگونه توليد مي شود و چه ضرري براي زندگي انسانها دارد؟ توضيح دهيد . ۲- CFC ها چگونه به لايه اوزون آسيب مي رسانند ؟ توضيح دهيد . ۳- چه واکنش هاي اکسايشي را مي شناسيد ؟ توضيح دهيد . ۴- گاز نيتروژن را از چه منبعي مي توان تهيه کرد ، چه کاربردهايي از آن را مي شناسيد؟ ۵- گاز ايده آل چيست ؟ توضيح دهيد . ۶- گازها تراکم پذير هستند اما مايعات و جامدات تراکم ناپذيرند ، علت چيست ؟ ۷- دماي کره زمين چه تفاوتي با ديگ رسيارات منظومه خورشيدي دارد ؟ چرا ؟ ۸- چه راههاي براي کنترل آلودگي هوا پيشنهاد مي کنيد ؟ ۹- مه دود فوتو شيميايي چيست ؟ ۱۰- واژه هاي زير را تعريف کنيد . اوزون – تروپوسفر – قانون شارل – اکسايش – هواي مايع – احتراق

بخش ۲_قسمت دوم

قانون بويل

در دماي ثابت بين فشارو حجم يک نمونه ي گاز رابطه وارونه وجود دارد ، به طوريکه حاصل ضرب فشار د رحجم مقدار ثابتي است .

قانون شارل

دما نيز مانند فشار بر حجم گازها موثر است . در فشار ثابت حجم يک نمونه گاز با دماي آن نبت مستقيم دارد بهطوريکه نسبت حجم به دما مقدار ثابتي است .

دماي مطلق

لردکلوين دماي c ْ -۲۷۳ را صفر مطلق ناميد زيرا پائين تر رفتن از اين دما را غير ممکن مي دانست . اگر اين دما (c ْ -۲۷۳( را صفر در نر بگيريم و دما را بر مبناي آن بسنجيم ، مقياس تازه اي براي دما بدست مي آيد . 273+T=TC

نظريه جنبش مولکولي گازها

اين نظريه بر چند اصل زير استوار است : ۱- همه گازها از ذره ها يبسيار کوچکي (اتم يا مولکول ) تشکيل شده اند . ذره هايي که مي توان حجم آن ها را در مقايسه ، حجم کل گاز ناديده گرفت . ۲- اتم ها يا ملوکول هاي گاز پيوسته در حرکتند ، آن ها اغلب با يکديگر و با ديواره ظرفشان برخورد مي کنند . فشار يک گاز قوي نتيجه ي برخورد ذره هاي سازنده آن ، با ديوار ظرف است . ۳- ذره هاي يک گاز به هنگام برخورد با يکديگر مي توانند بخشي از انرژي جنبشي خود را از دست بدهد يا به آن بيافزايد اما مقدار کل انرژي جنبشي آنها تغيير نمي کند . ۴- در يک دماي معين ميانگين انرژي جنبشي ذرات سازنده گاز ثابت است . به گازهايي که رفتار آنها با توچه به نظريه جنبش مولکولي گازها قابل پيش بيني است گازهاي ايده آل مي گويند .

هواکره معدني سرشار از مواد شيميايي

اگر هوا را زير فشار زياد تا -200 C سرد کنيم ، مخلوط بسيار سردي از چند مايع بدست مي آيد که هواي مايه ناميده مي شود . باتقطير جزء به جزء اين مايع مي توان اجزاي سازنده آن را جدا کرد که نيتروژن و اکسيژن و آرگون از مهم ترين فرآورده هاي آن است .

اکسيژن ، فراوان ترين عنصر در کره ي زمين

اکسيژن بسيار فراوان است و در هر سه بخش بيروني کره زمين (هواکره ، آب کره و سنگ کره ) يافت مي شود . واکنش هايي را که در آنها اکسيژن به آساني با عنصرهاي ديگر ترکيب مي شود ، واکنش هاي اکسايش مي نامند . در اين واکنش ها ترکيبات اکسيد بوجود مي آيد . برخي از واکنش هاي اکسايش سريع و همراه با شعله است که به آن سوخن يا احتراق مي گويند .

نقش هواکره

خورشيد بر سطح زمين مي تابد و آن را گرم مي کند. سطح گرم شده ي زمين نيز هواي روي خود را گرم مي کند . از آن جا که چگالي هواي گرم کمتر است به سمت بالا حرکت مي کند و هواي سرد که چگالي بيشتري دارد به سمت پائين مي آيد . اين جابجايي هواي سرد و گرم عامل تغيير وضعيت آب و هوا در جهان است .

اثر گلخانه اي

نور خورشيد مجموعه موج هايي با طول موج ها و انرژي هاي مختلف است . زمين مقداري از پرتوهاي پر انرژي خورشيد را جذب مي کند و گرم مي شود و اين گرمارا به مولکول هاي هوا مي دهد و سبب گرم شدن هوا مي شود . اين پديده يعني به دام انداختن و برگرداندن انرژي تابشي به وسيله ي مولکول ها يکربن و دي اکسيد و گازهاي ديگر موجود در هوا کره را اثر گلخانه ا ي مي نامند . در ضمن گازهايي که به اين رو شباعث گرم شدن زمين مي شوند گازهاي گلخانه اي ناميده مي شوند مثل ، Co2H2o، CH4 .

در پناه اوزون

اوزون مولکولي سه اتمي با فرمول O3 است . بيش از 90% همه ي اوزون در فاصله ۵ تا 50 کيلومتري سطح زمين جمع شده است . ا.ز.ن تابش فرا بنفش خورشيد را که براي انسان مضر است جذب کرده و آن را تبديل به تابش فرو سرخ مي کند که براي انسان ضرري ندارد.

CFC ها يا کلرفلو ئوروکربن ها که از آن ها به عنوان پيشران در افشانه ها و گازهاي يخچال استفاده مي شود از عوامل تخريب کننده لايه ي اوزون هستند .

آلودگي هوا

امروزه در شهرهاي بزرگ آلودگي هوا بر اثر دود خودروها ، نيروگاه هاي برق يا صنايع و کارخانجات مختلف بوجود آمده است . اين آلودگي ضررهاي زيادي را به سلامتي انسان ، گونه هاي جانوران و فرآورده هاي کشاورزي مي زند و ساختمان و خود روها را مي پوشاند . بسياري از فرآيند هاي طبيعي مثل فوران هاي آتشفشاني ، طوفان هاي صحرايي و گازهاي مرداب ها و باتلاق ها نيز موجب آلودگي هوا مي شوند .همچنين وجود گاز اوزو ن در لايه تروپوسفر يعني بخشي از هواکره که ما در آن زندگي مي کنيم بسيار زيان آور است . اوزون ترپوسفري بر اثر تابش پرتوهاي خورشيدي بر مولکولهاي No2 بوجود مي آيد .

باران اسيدي

در شهرهاي بزرگ و صنعتي چون گازهاي Co2 ، So2 ، H2s و Nox در هوا پراکنده اند . وقتي باران مي بارد اين گازها را در خود حل مي کند وآب باران اسيدي مي شود . باران اسيدي به موجودات زنده و ساختمون ها و مجسمه ها و آبزيان آسيب مي رساند .

بخش ۲ در پي هوايي پاکيزه

ما درزير پوشش نازکي از هوا زندگي مي کنيم که هواکره ناميده مي شود.99 درصد از هواکره در فاصله ي 30 کيلومتر ي از سطح زمين قرار دارد . هواکره ميز مانند دريا وپوسته زمين ، معدني سرشار از مواد شيميايي است و ظرفي براي دور ريختن مواد زايد به شمار مي رود.

هوا ، تنفس و ادامه زندگي

يک نقش مهم هواکره ، فراهم آوردن گاز اکسيژن مورد نياز براي تنفس است . در عمل تنفس ، اکسيژن هوا را به ريه ها ي خود مي فرستيم . اين اکسيژن در سلولها مي سوزد و گاز دي اکسيد کربن توليد مي شود . نوع و درصد گازهاي موجود در هواي دم و بازدم به صورت زير است :    CO2  O2 N2 بخار آب گازهاي ديگر هواي دم %78 %21 %0/03 %0 %0/97 هواي بازدم %75/5 %14/5 %4/5 %4/56   %0/

هواکره را بهتر بشناسيم

بيشترجرم هواي کره در فاصله 10 تا 12 کيلومتري از سطح زمين قرار دارد . اين ناحيه را تروپوسفر مي گويند . اين بخش از هوا کره همان بخشي است که ما در آن زندگي مي کنيم . مخلوط شدن يوسته ي گازها در تروپوسفر موجب پيدايش ترکيب درصد تقريباً يکنواختي مي شود . N2 ، O2 اصلي ترين اجزاء هستند . مقادير جزئي CO2 و A2 در هوا يافت مي شود .

اصول کار فشار سنج جيوه ايي ، چون ارتفاع ستون جيوه به فشار هوا بستگي دارد . بنابراين ارتفاع اين ستون معيارخوبي براي اندازه گيري فشار هوا خواهد بود .

مانومتر

هر گاز محبوس در يک ظرف بر ديواره هاي آن ظرف فشار وارد مي کند . اين فشار به کمک مانومتر اندازه گيري مي شود . اين وسيله از يک لوله V شکل درست شده که درون آن جيوه ريخته شده و دو سر آن بازاست . در حالت عادي ارتفاع جيوه در لوله ها يکسان است اما وقتي يک سر آن را به ظرفي که درون آن گاز است متصل مي کنيم بسته به فشار گاز درون ظرف ، ارتفاع جيوه تغيير مي کند . از اين تغيير ارتفاع فشار گاز به طرف نقطه مورد نظر مشخص مي شود .